Bijdrage Henk van Zelst bij de behandeling van de Perspectiefnota 2023
Voor ons ligt ter bespreking de Perspectiefnota 2023. Een nota met positieve vermeldingen, maar ook met een aantal vergeten zaken. In de nota is te lezen dat we moeten leren leven met Corona. Ook de invloed van de Oekraïne-oorlog komt aan de orde en de gevolgen en invloeden hiervan op onze samenleving zijn nog niet helemaal duidelijk. Dat er invloed is, is zeker.
Sociale ongelijkheid in Brabant
Er is dus nog steeds crisis in dit land, ook in ons mooie Brabantse land, dit ondanks dat de economie zich aan het herstellen is. Crisis op het gebied van wonen, crisis in de agrarische sector, crisis op het gebied van de energiearmoede, schulden van onze inwoners. Zeker bij de kwetsbaren onder ons met schulden die oplopen door bijvoorbeeld energiearmoede en de enorme inflatie op dit moment. De tweedeling in onze maatschappij wordt met de dag groter. Laten we aan al deze dingen samen iets gaan doen. Binnen de kerntaken van de provincie, zoals arbeidsmarkt en energietransitie, kunnen we ruim aandacht geven aan de sociale aspecten van de maatschappelijk opgaven. Hiervoor dienen we dan ook een motie in. Graag de visie van GS op deze zaken.
Energiearmoede
Laten we de energiearmoede aan gaan pakken door de inzet van LED-verlichting. Met als gevolg een lagere energierekening en minder transport van elektriciteit. Hiervoor dienen we dan ook een motie in met de vraag aan GS om alle Brabanders met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum te voorzien van LED verlichting.
Opslag en balancering van duurzaam opgewerkte energie
Laten we ons inzetten om een infrastructuur op te zetten waarbij een betere balancering en opslag van duurzame energie mogelijk wordt. Dit aangezien er pieken en dalen zijn in de productie van duurzame energie. Vooral bij zonnige dagen in de zomer of bij veel wind kunnen bestaande netwerken niet altijd het aanbod verwerken. Daarvoor dienen we een motie in om samen met netwerkbeheerders Enexis en Tennet (meer) pilots in Brabant op te zetten voor de opslag en balancering van duurzaam opgewekte energie, waaronder pilots met buurtbatterijen en met grootschalige omzetting en opslag van waterstof .
Verbetering van de fietsinfrastructuur
Voor het behalen van de doelstellingen in energiebesparing, CO2-reductie, gezondheid en filebestrijding is het van het grootste belang dat mensen waar mogelijk steeds meer die fiets pakken voor onder andere woon-werkverkeer. Daarvoor is een goede fietsinfrastructuur van wezenlijk belang. Laten we ons daarom inzetten om in 2030 het doel bereikt te hebben dat 35% van alle verplaatsingen per fiets zal plaatsvinden.
Bouwen in dorpen en kleine kernen
Wat betreft wonen wordt er vooral ingezet op verstedelijking, graag wil ik aandacht vragen bij GS om toch ook vooral meer aandacht te schenken aan wonen in de dorpen en kleine kernen. Daar zijn vaak genoeg inbreidingslocaties en locaties aan de randen van de dorpen en de kernen waar gebouwd kan worden. Niet iedereen wil namelijk in de steden of in een stedelijke regio wonen. Jongeren blijven graag in hun eigen dorp, maar door de weinige woningen die beschikbaar zijn of komen lopen die dorpen leeg, wat een ernstige verstoring geeft in de leefbaarheid van die dorpen en kernen. Wij vragen aan GS dan ook: ‘Wilt u zich inzetten om ook in de dorpen en de kleine kernen meer bouwmogelijkheden te realiseren?’
Crisis in de agrarische sector
En er is ook crisis in de agrarische sector, deze sector verkeert in grote onzekerheid, zeker gezien de uitspraken van rechtbanken op dit moment. De sector weet echt niet hoe ze verder moeten en lopen tegen de datum van het veehouderijbesluit aan. Er wordt in deze nota gesproken over gebiedsgerichte aanpak tot 2030. Hoe kunnen we nu aanpassingen vragen terwijl ook de gebiedsgerichte aanpak nog niet duidelijk is, en er nog geen geld vanuit Den Haag beschikbaar is? En deze middelen gaan naar alle waarschijnlijkheid ook niet voor 2024 beschikbaar komen. Time to market, goedgekeurde stalsystemen die voorgeschreven worden en volgens de rechtbanken niet voldoen, PAS-melders die nog steeds geen duidelijkheid hebben. De onzekerheid wordt, mede door uitspraken van Rechtbanken, steeds groter. En in de voorliggende nota wordt gesteld: ‘Met de gebiedsgerichte aanpak hebben we een koers ingezet naar een Brabant waarin de condities voor natuur goed zijn en boeren en tuinders perspectief hebben.’ De laatste tijd heb ik veel gesproken met mensen uit de agrarische sector, met de huidige regelgeving zien zij echter niet het perspectief waar hier over gesproken wordt. Zeker niet met de huidige datum van het veehouderijbesluit, 1 januari 2024. Immers, de gebiedsgerichte aanpak is nu in de fase van verkenning of visievorming en loopt minimaal door tot 2030. Ik spreek hier de hoop uit dat richting de verkiezingen volgend jaar er een aantal partijen op zullen staan om dit alsnog een halt toe te roepen zodat we ook deze crisis kunnen beslechten en er weer een werkelijk perspectief ontstaat voor de agrarische sector.
Complimenten aan Gedeputeerde Staten
Na het uitspreken van een deel van onze zorgen, nu een compliment aan Gedeputeerde Staten. Een compliment voor het schoon opleveren aan het einde van deze bestuursperiode. Een compliment voor het feit dat u de meeste incidentele middelen naar structurele middelen om heeft weten te zetten. Dat ziet er netjes uit. Fijn dat er nog 52 miljoen euro is in de vrije begrotingsruimte waarvan 10 miljoen in de knelpuntenbuffer. De fractie van de ChristenUnie-SGP heeft een aantal moties opgesteld en reeds ingediend, waarvan de meeste ondersteund door Lokaal Brabant. Voor de middelen die nodig zijn om onze plannen te verwezenlijken verwijs ik u dan ook graag naar de vrije begrotingsruimte.
‘Samen’
De titel van het huidige bestuursakkoord is ‘Samen, Slagvaardig en Slim: Ons Brabant’. Graag zou ik hier aandacht vragen voor het woord ‘Samen’ uit deze titel.
Zullen we ‘Samen’ perspectief bieden aan diegenen die door de tweedeling in de samenleving getroffen worden?
Zullen we ‘Samen’ de lasten dragen van de ontstane energiearmoede, die vooral de meest kwetsbare inwoners van Brabant raakt?
Zullen we ‘Samen’ zorg dragen voor een juiste infrastructuur bij het vraagstuk over balancering en opslag van duurzaam opgewekte energie?
Zullen we ons ‘Samen’ inzetten om middelen te verkrijgen om in 2030 gerealiseerd te hebben dat alle verplaatsingen minimaal met 35% per fiets plaats zal vinden?
Zullen we ons ‘Samen’ inzetten om de agrarische sector te ondersteunen door een statiegeldregeling in te voeren bij faunaschade?
Om deze vragen met ‘ja’ beantwoord te kunnen krijgen hopen wij op voldoende steun vanuit Provinciale Staten, waarmee we aan onze inwoners kunnen laten zien dat ondanks dat er politieke verschillen te constateren zijn in deze zaal, we er ‘Samen’ voor al onze Brabanders en zeker de meeste kwetsbare onder ons zijn en wij hen ‘Samen’ op een ‘Slimme’ en ‘Slagvaardige’ manier perspectief willen bieden.
Henk van Zelst
Fractievoorzitter ChristenUnie-SGP