Sociaal en duurzaam investeren in de toekomst van Brabant

recessie-christenuniedonderdag 05 maart 2009 21:45

De inzet van de provincie Noord-Brabant om de economische recessie te lijf te gaan is teveel gericht op de korte termijn én op de economie als motor van Brabant alleen. "De oplossing moet niet gezocht worden in het angstvallig herstellen van het oude economische patroon maar in het leggen van fundamenten van een duurzame en solidaire samenleving. De huidige crisis valt immers samen met een ecologische en sociale crisis", aldus Hermen Vreugdenhil.

Gedeputeerde Staten stellen voor om in Brabant 400 miljoen te investeren in maatregelen voor de korte termijn die de economische terugval van werkgelegenheid en economische groei moeten verminderen. "Voor een beperkt deel zijn dit maatregelen die gericht zijn op een meer duurzame economie. De meeste en omvangrijkste maatregelen gaan uit van de ‘oude' economische principes. Daarnaast is het effect van die maatregelen niet duidelijk. Zo investeert de provincie 250 miljoen in het op peil houden van de woningbouwproductie terwijl de reden voor het uitstel van de bouw een afnemende vraag is. Als we zouden bouwen voor de juiste doelgroep zoals starters dan is de woningvraag er nog steeds volop. Bouwers en ontwikkelaars zullen dan alleen met een minder rendement genoegen moeten nemen", aldus Vreugdenhil.

Ook wil de provincie voor 25 miljoen een MKB-kredietfonds oprichten en zo de rol van ‘bank' op zich nemen. "De financiële risico's hiervan zijn niet in te schatten en het neemt de verantwoordelijkheid bij de banken weg".

De provincie presenteert haar aanpak als ‘investeren in de toekomst'. "Hiervoor is echter een fundamentele bezinning nodig over welke keuzes nu mogelijk en nodig zijn, in plaats van automatisch de weg van nog meer milieu-verwoestende en ongelijkheid bevorderende materiële consumptie in te slaan".

In 2008 is de Verklaring van Tilburg opgeteld over de noodzakelijke omvorming van onze economie in de richting van meer duurzaamheid en solidariteit. Deze is actueler dan ooit te voren en ondervindt dan ook veel weerklank. In januari werd een vervolgconferentie gehouden in Antwerpen. Op deze bijeenkomsten werd een keur aan waardevolle aanvullingen en suggesties gegeven en die zijn in het Appèl van Antwerpen gegoten. De ChristenUnie-SGP Statenfractie vraagt de provincie om dit Appel te omarmen en roept GS op tot de volgende acties:

Houdt een nieuw en breed samenlevingsberaad, dat direct aanhaakt bij de crises van nu en waarin naast de sociale partners ook milieuorganisaties, jongeren, wetenschappers en migranten participeren.

Toets en vervang waar nodig het bestaand beleidsinstrumentarium met nieuwe instrumenten om de noodzakelijke koerswending naar een meer duurzame en solidaire economie te ondersteunen, uitwerken en begeleiden. Maak een urgentieprogramma dat uitdrukking is van een strategie om op korte èn lange termijn antwoorden te geven op de financieel-economische, ecologische en sociale crises van vandaag.

Voer een gedurfde beleidsinzet waarbij terughoudendheid ten aanzien van de materiële consumptiegroei gepaard gaat met gedurfde plannen voor een hernieuwde technologische inzet ten bate van zowel de solidariteit als de duurzaamheid.


Het Appèl van Antwerpen
Bezorgde wetenschappers, ecologische economen en andere experts formuleerden in januari tijdens een internationale top in Antwerpen een reeks radicale oplossingen voor de huidige crisissen. Ze beseffen net als Herman Wijffels of president Obama dat de economische, de sociale en de ecologische crises samenvallen. Samen roepen ze op om juist nu de fundamenten van een duurzame en solidaire samenleving te leggen. De Verklaring van Tilburg (www.economischegroei.net) is actueler dan ooit tevoren.

Elke economische crisis kenmerkt zich door een daling in uitgaven: het niveau van consumptie en investeringen valt terug. De economen die ons met deze crisis opzadelden willen zo snel mogelijk de bestaande consumptiepatronen in de economie herstellen door een massieve steunverlening aan de industrie. Om verschillende redenen is dit een rampzalige koers.

Deze oude oplossing negeert het feit dat de situatie vandaag fundamenteel anders is dan bij vorige crisissen. Samen met de economische crisis ontplooit zich een nooit geziene energiecrisis, voedselcrisis, klimaatcrisis en expansie van armoede en sociale ongelijkheid.

Momenten van financieel-economische crises zijn altijd ook momenten van fundamentele keuzes. In de Verenigde Staten, onder president Roosevelt, mondde de crisis van de jaren dertig uit in de New Deal - hulp aan kleinere zelfstandigen en een herstel van de consumptie voor de brede massa. In Duitsland koos men voor de bouw van rijkswegen en een grootscheepse militarisering. Groot Brittanië begon vlak na WO II aan de opbouw van een sociale verzorgingsstaat.

Een fundamentele bezinning is nodig over welke keuzes nu mogelijk en nodig zijn, in plaats van automatisch de weg van nog meer milieu-verwoestende en ongelijkheid bevorderende materiële consumptie in te slaan. Wij bepleiten keuzes gericht op een duurzame, solidaire en vreedzame samenleving.

Dit is ons eerste appèl: de noodzaak van een nieuw en breed samenlevingsberaad, dat direct aanhaakt bij de crises van nu en waarin naast de sociale partners ook milieu-, vredes- en ontwikkelingsorganisaties, vrouwen, jongeren, wetenschappers en migranten participeren.

We verkeren vandaag in een sterk veranderde geglobaliseerde context, die ons evenzeer verplicht tot nieuwe keuzes. Vaak worden de eisen van wereldwijde gerechtigheid en van het behoud van natuur en milieu tegenover elkaar gesteld en tegen elkaar uitgespeeld. Maar juist nu komen ze meer dan ooit samen. Mondiale bestedingsimpulsen moeten prioriteit geven aan versterking van de inkomens van de armsten. Dit kan bijvoorbeeld door schuldkwijtschelding, mogelijk via Speciale Trekkingsrechten door het IMF. En ook door af te zien van een eenzijdige nadruk op exportgeleide ontwikkeling, of door mondiale instellingen die wereldwijd en op korte termijn bestaanszekerheid garanderen. Een dergelijke solidaire bestedingsimpuls kan ook bijdragen aan een dringende noodzakelijke herverdeling van het wereldinkomen. Zij kan bovendien uitstekend samengaan met een bewuste en doelgerichte verlegging van de bestedingspatronen in de rijkere landen. Minder materiële en energieverslindende consumptie ten voordele van investeringen in het sociale, humane en natuurlijke samenlevingskapitaal. Daarmee kan ook een aanzet gegeven worden tot radicalere hervormingen van het financieel stelsel, zoals voorgesteld door onder bijvoorbeeld Nobelprijs winnaar economie Stiglitz en ATTAC.

Dat is ons tweede appèl: Toets en vervang waar nodig het bestaand beleidsinstrumentarium met nieuwe instrumenten ten aanzien van een reeks speerpunten - fiscaal, monetair, openbare bestedingen - om de noodzakelijke koerswending naar een meer duurzame en solidaire economie te ondersteunen, uitwerken en begeleiden. Maak een urgentieprogramma dat uitdrukking is van een strategie om op korte èn lange termijn antwoorden te geven op de financieel-economische, ecologische en sociale crises van vandaag.

Tot op heden blijft er een in de discussie verwaarloosd aspect: de fundamentele herziening van onze bestaande economische orde en internationaal geldstelsel. Deze laat duidelijk een overmaat van vrijheid toe aan kredietschepping en speculatieve hoogstandjes voor particuliere banken. Iedereen weet ondertussen dat dit één van de voornaamste oorzaken van de huidige crisis is, maar bijna niemand komt met alternatieven. Echte regulering van de banksector moet drastisch zijn. Maxima voor de jaarlijkse kredietgroei in verhouding tot de reële groei van de economie. Duurzame en wettelijk opgelegde criteria voor financiële producten. Het zijn maar enkele voorbeelden. Even belangrijk is een structuurverandering ten aanzien van de gerichtheid van de technologische ontwikkeling. We zullen af moeten van de wrange vanzelfsprekendheid waarmee de voornaamste potenties van de technologische groei en innovaties stelselmatig en vrijwel uitsluitend worden ingezet om de productiviteit per werkende in de marktsector te vergroten. Dat heeft onder andere tot gevolg dat zelfs een geringe verflauwing van de particuliere bestedingen ons in een situatie van toenemende werkloosheid stort. De technologie moet van die eenzijdige dienstbaarheid verlost worden door ze in de eerste plaats aan te wenden voor ecologisch behoud en de groei in de richting van meer duurzaamheid.

Dat is ons derde appèl: een gedurfde beleidsinzet op elk niveau waarbij terughoudendheid ten aanzien van de materiële consumptiegroei gepaard gaat met gedurfde plannen voor een hernieuwde technologische inzet ten bate van zowel de solidariteit als de duurzaamheid. Dit mede ter voorbereiding van de noodzakelijke herziening van de Lissabon-akkoorden en de naderende klimaattop in Kopenhagen.

« Terug

Archief > 2009 > maart

Geen berichten gevonden